پرستاری از فرد ناشنوا در منزل
پرستاری از فرد ناشنوا یا کمشنوا به معنای بلندتر حرفزدن یا نزدیکتر شدن به گوش نیست؛ این مراقبت، یک «مراقبت ارتباطی و محیطی» تمامعیار است که باید کرامت، استقلال، و اثرگذاری فرد بر زندگی روزمرهاش را پاس بدارد. طبق تازهترین برآوردهای سازمان جهانی بهداشت، بیش از ۵٪ جمعیت جهان—حدود ۴۳۰ میلیون نفر—برای «کمشنوایی» به خدمات بازتوانی نیاز دارند و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۵۰ بیش از ۷۰۰ میلیون نفر (حدود ۱ نفر از هر ۱۰ نفر) با این سطح از کمشنوایی زندگی کنند؛ عددی که اهمیت مراقبت خانگی و ارتباط مؤثر با این افراد را دوچندان میکند.
در چنین زمینهای، نقش مراقب و پرستارِ آشنا با فرهنگ ناشنوایان، ابزارهای کمکی، حقوق ارتباطی و اصول «ارتباط مؤثر» در نظام سلامت حیاتی است. ارائهدهندگان خدمات سلامت باید ابزارها و راهکارهای لازم (از مترجم حرفهای زبان اشاره تا کپشنگذاری زنده) را برای دسترسی فرد فراهم کنند. موسسه سلامت برتر با تکیه بر تمام استانداردهای داخلی و جهانی مراقبت از سالمندان و افراد ناشنوا، خدمات تخصصی با قیمت مناسب برای مراقبت از این عزیزان در منزل ارائه میدهد.
دسترسی سریع به مطالب
اصول مراقبت از فرد ناشنوا
تفاوت «ناشنوا» و «کمشنوا»
ناشنوایی طیف دارد؛ از افراد Deaf (کاملا ناشنوا) تا افراد Hard of Hearing (کمشنوا) و کسانی که در طول عمر بهتدریج شنوایی خود را از دست میدهند. هر گروه، ترجیحات ارتباطی متفاوتی دارد: زبان اشاره، لبخوانی، گفتار بهکمک لبخوانی، گفتار + دستگاههای کمکشنوایی، یا ترکیبی از آنها. توصیه میکنیم همواره تصمیم درباره «ابزار اصلی ارتباط» را به خود فرد بسپارید و از او بپرسید چه روشی برایش بهترین است.
زبان اشاره و جایگاه آن
زبان اشاره ایرانی یک زبان طبیعی دیداری–فضایی با دستور مستقل است و با الفبای هجی باغچهبان یا شیوههای کمکی گفتار متفاوت است. مستندسازیهای زبانشناختی جدید «ZEI» را بهعنوان زبان اشاره مورد استفاده جامعه ناشنوای ایران تأیید کردهاند. در هر برنامه مراقبتیِ خانگی، شناخت و احترام به این زبان و تنوع لهجههای آن اهمیت زیادی دارد.
ابزارهای کمکشنوایی
سمعک، کاشت حلزون و سیستمهای کمکشنوایی مانند FM، حلقه القایی (Loop)، مادونقرمز و ریموتمیکروفون در شرایط گوناگون به فهم گفتار کمک میکنند. انتخاب و تنظیم این ابزارها باید با متخصص شنواییشناسی انجام شود.
کپشنگذاری زنده (CART)
تبدیل همزمان گفتار به متن توسط متخصص، برای ویزیتها و جلسات خانگی یا آنلاین بسیار کاراست و دقت بالاتری نسبت به سایر راه ها دارد.
هشداردهندههای دیداری و لرزشی برای ایمنی منزل
زنگ درِ نوری، زنگ تلفن و ساعتهای لرزشی، و بهویژه آژیرهای دود/آتش با استروب و «لرزاننده تخت» برای بیدارکردن ناشنوا هنگام خواب توصیه میشوند.
بیش از ۵٪ جمعیت جهان—حدود ۴۳۰ میلیون نفر—برای «کمشنوایی» به خدمات بازتوانی نیاز دارند و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۵۰ بیش از ۷۰۰ میلیون نفر (حدود ۱ نفر از هر ۱۰ نفر) با این سطح از کمشنوایی زندگی کنند.
ارتباطی موثر با ناشنوا در مراقبت خانگی
ارائهدهندگان خدمات سلامت باید «وسایل کمکی و خدمات» لازم را برای برقراری ارتباطی بهاندازه ارتباط با دیگران فراهم کنند؛ این شامل مترجم زبان اشاره (حضوری/از راهدور)، CART، نوشتار ساده و سایر راهکارهاست. تکیه بر اعضای خانواده بهعنوان مترجم—جز در موارد اضطراری—روش خوبی نیست و میتواند به سوءبرداشت، نقض رازداری و خطا در تصمیمگیری درمانی منجر شود. سلامت برتر با اعزام مترجم ناشنوایان همواره راحتی آنها در برقراری ارتباط مفید با پزشک، فیزیوتراپیست و پرستار را در اولیت قرار میدهد.
استانداردهای ایمنی
ارتباط بیمارمحور توصیههایی مهمی برای رفع موانع ارتباطی (از جمله با ناشنوایی) ارائه میکند و تأکید دارد که نظام سلامت باید ارزیابی و جبران محدودیتهای شنوایی/بینایی را در فرایندهای خود بگنجاند. این موضوع به مراقبت خانگی نیز تعمیمپذیر است: «اجرای شیوه ارتباط ترجیحی فرد» و «ابزارهای کمکی در خانه» برای آنها فراهم میشود.
ارتباط گیری پرستاران سلامت برتر با بیماران و سالمندان ناشنوا
پرستاران و کادر سلامت برتر همواره تلاش میکنند در ارتباط با این عزیزان روبهرو و با نور مناسب حرف بزنند، دهان خود را نپوشانند و از فریادزدن پرهیز میکنند؛ واضح، با سرعت معمول و جملات منظم صحبت میکنند و پیش از آغاز، توجه فرد را جلب مینمایند. همچنین با به حداقل رساندن نویزهای محیطی (تلویزیون و…) به فهم گفتار کمک میکنند.
همچنین از نوشتن، پیامک، تخته کوچک یا اپهای تبدیل گفتار به متن کمک میگیرند؛ در ویزیتهای طولانی یا مباحث پیچیده، از CART یا مترجم حرفهای زبان اشاره استفاده میشود.
با ماسکهای شفاف یا برداشتن موقت ماسک در فاصله ایمن، موانع لبخوانی را کاهش میدهند. تمام این موارد برای حفظ ارتباط موثر با این عزیزان ضروری است.
ارتقا ایمنی منزل برای ناشنوایان
آژیر مناسب ناشنوایان (استروب + لرزاننده تخت) در اتاق خواب نصب میشود؛ برای کمشنواها، آژیر با فرکانس پایین + لرزاننده توصیه میشود. راهنماهای NFPA و استانداردهای جهانی روی این موضوع تأکید دارند.
زنگ در و تلفن نوری و لرزشی بههمراه «هشدار مرکزی» در نظر گرفته میشود تا پیامهای مهم از طریق نور یا لرزش منتقل شوند.
دارو، سوابق و رضایت مندی
برگههای دارویی ساده نوشته میشود: نام هر دارو، دوز، زمانبندی و هشدارها. در جلسات تصمیمگیری، از روش «بازگوییِ بیمار» برای اطمینان از فهم درست استفاده میشود و در صورت نیاز از مترجم یا CART کمک گرفته میشود.
رضایت آگاهانه باید در قالبی دسترسپذیر ارائه شود؛ رعایت اصول ارتباط برای رضایت در افراد ناشنوا/کمشنوا ضروری است.
فعالیتهای روزمره، مشارکت اجتماعی و سلامت روان
تنهایی و انزوای اجتماعی، ریسک خطرات مربوط به سلامت را بالا میبرد؛ افزایش پیوندهای اجتماعی با بهبود بقا و کیفیت زندگی مرتبط است. برنامهریزیِ گفتوگوهای روزانه، تماس تصویری با خانواده، فعالیتهای سرگرمکننده، پیادهروی، مطالعه و بازیهای شناختی، جزء خدمات مؤثر پرستار فرد ناشنوا محسوب میشود.
تفاوت پرستاری از ناشنوا در سنین مختلف
کودکان: هدف ارتباطی، «دسترسی کامل و پیوسته به زبان» است—اعم از گفتاری، اشارهای یا دووجهی—همراه با حمایتهای آموزشی و خانوادگی. آموزش شیوههای مختلفِ یادگیری زبان (ASL، Cued Speech، لبخوانی، آموزش شنیداری و…) برای کودکان ناشنوا ضروری است. در مراقبت خانگی، هماهنگی بین مربی، درمانگر گفتار و خانواده اهمیت زیادی دارد.
بزرگسالانِ کمشنوا: توجه به بهداشت روان، تبعیضهای ارتباطی در محیط بیرون و دسترسی به خدمات بهداشتی ضروری است؛ «روش ارتباط ترجیحی» از فرد پرسیده شده و ارتباط با پرستار یا پزشک با همان روش انجام میشود.
سالمندان: افت شنوایی در سالمندی شایع است و با کاهش مشارکت اجتماعی و افت آگاهی محیطی (مثل نشنیدن آژیرها) همزمان است؛ تقویت شبکههای ارتباطی، نصب هشداردهندههای دیداری و آموزش خانواده برای ارتباط مؤثر، خطرات را در این سن کاهش میدهد.
مشخصات پرستار حرفهای ناشنوایان
بررسی اولیه و ثبت ترجیحات ارتباطی فرد: زبان اشاره/کپشن/CART/نوشتار/لبخوانی؟ آیا فرد مترجم مورد اعتماد دارد یا ترجیح میدهد مؤسسه مترجم تأمین کند؟ (ثبت در پرونده مراقبتی)
ارزیابی محیطی: نور، صدای محیط، جایگذاری نشیمن برای دید مستقیم، نیاز به آژیرهای بصری–لرزشی و زنگ در نوری.
طراحی فضای ارتباطی: تخته وایتبرد کوچک، دفترچه عبارات ساده، اپهای گفتاربهمتن/متنبهگفتار، و در صورت تأمین CART برای ویزیتهای طولانی.
آموزش خانواده: اصول گفتوگو، سخنگفتن روبهرو، جلب توجه قبل از شروع، و پرهیز از «داد زدن»—که به فهم بهتر کمکی نمیکند.
مدیریت دارو ها: جدول متنی دارو و آلارمهای مختلف؛ بررسی منظم فهم بیمار از پروسه درمان.
مشارکت اجتماعی: تماسهای تصویری برنامهریزیشده، گردشهای کوتاه، عضویت در گروههای محلی/آنلاین، بازیهای شناختی و فعالیت بدنی سبک. پیوندهای اجتماعی با میزان سلامت مرتبط است.
رصد وضعیت ناشنوا: ارزیابی رضایت بیمار از روش ارتباط، لزوم نیاز به مترجم مشخش، یا ارتقای تجهیزات شنوایی.
چند توصیه به خانواده ها برای ارتباط با فرد ناشنوا
بهجای فریادزدن، واضح و شمرده صحبت کنید و از حرکات چهره کمک بگیرید؛ فریاد، کیفیت آواها را مخدوش میکند.
از دیگر اعضای خانواده بهعنوان مترجم استفاده نکنید، مگر در صورت اضطرار؛ مترجم حرفهای یا CART انتقال پیام را راحت میکند و استقلال بیمار را حفظ مینماید.
به نور توجه کنید؛ تابش مستقیم نور به چهره شما، لبخوانی را سخت میکند.
جملات پیچیده و پر از اصطلاحات تخصصی را به زبان ساده بازنویسی کنید و از تصاویر کمک بگیرید.
بهترین مراقبت در منزل برای فرد ناشنوا با هماهنگی پرستار، ادیولوژیست، گفتاردرمانگر، پزشک، کاردرمانگر و در صورت تمایل بیمار مترجم زبان اشاره است. اکیدا توصیه میکنیم همواره «از خود بیمار بپرسید چگونه باید با او ارتباط گرفت» و انتخاب او را مبنا قرار دهید.
جمعبندی
دسترسی به ارتباط مؤثر برای ناشنوایان نه لطف، که بخشی از حق آنها است. پرستاران مؤسسه «سلامت برتر» از همان جلسه اول، «پروفایل ارتباطی» بیمار را ثبت میکنند (ترجیح زبان اشاره/نوشتار/CART، نیازهای محیطی، آژیرهای نور و ویبره) و برنامهای سفارشی برای مراقبت روزمره، ایمنسازی منزل، ساماندهی دارو و هماهنگی نوبتهای پزشکی و آزمایشی ارائه میدهند. همچنین، هماهنگی مترجم زبان اشاره حضوری یا آنلاین، برگزاری جلسات آموزشی کوتاه برای خانواده درباره نحوه گفتوگو و لبخوانی، و بررسی کیفیت ارتباط در ویزیتهای روتین بخشی از خدمات تکمیلی موسسه سلامت برتر است.
توصیه میکنیم پیش از عقد قرارداد، نمونه قرارداد، قوانین جایگزینی نیرو، روش پاسخگویی در شرایط اضطراری و سازوکار نارضایتی از خدمات را از هر مؤسسهای—از جمله سلامت برتر—بهصورت شفاف بخواهید.
چه امتیازی به این صفحه میدهید؟
میانگین امتیازات 5 / 5. تعداد ثبت شده: 12
تا به حال امتیازی ثبت نشده است! اولین نفر شما باشید.
از این که این صفحه مورد پسند شما نبود متاسفیم.
در بهبود کیفیت مطالب همراه ما باشید!
چطور میتونیم این مطلب را بهتر کنیم؟
پست های مرتبط
بهترین مراکز خانه سالمندان تهران
4.8 (17) بهترین مراکز خانه سالمندان تهران با افزایش امید به زندگی و تغییر ساختار خانوادهها…
۱۰ بیمارستان برتر تهران
4.9 (14) ۱۰ بیمارستان برتر تهران انتخاب یک بیمارستان مناسب برای جراحی، درمان بیماریهای پیچیده،…
توانبخشی سالمندان در منزل
4.9 (13) توانبخشی سالمندان در منزل پژوهشها نشان میدهد که قرار گرفتن سالمند در فضای…
آشنایی با انواع مشکلات جسمی و حرکتی سالمندان
4.9 (18) آشنایی با انواع مشکلات جسمی و حرکتی سالمندان پیری مرحلهای طبیعی در زندگی…