استخدام پرستار خانم در منزل: راهنمای جامع و کاربردی
با تغییر سبک زندگی و افزایش مشغلههای خانوادگی، استخدام پرستار خانم در منزل به راهکاری مطمئن برای نگهداری از سالمندان و بیماران بدل شده است. بسیاری از خانوادهها ترجیح میدهند به جای سپردن عزیزانشان به بیمارستان یا خانه سالمندان، از حضور یک پرستار مجرب در محیط آرام منزل بهرهمند شوند. حضور یک پرستار خانگی خانم – که عموماً به دلیل مهارت در برقراری ارتباط و حس همدلی بالا شناخته میشود – میتواند علاوه بر ارائه مراقبتهای تخصصی، آرامشخاطر و اطمینان خاطر را برای بیمار و خانواده به ارمغان آورد.
دسترسی سریع به مطالب
انواع پرستار خانم و نقشهای آنها
پرستاران خانم باتوجهبه نیاز مددجو به دستههای مختلفی تقسیم میشوند. مهمترین انواع پرستاران خانم عبارتاند از پرستار سالمند، پرستار کودک، پرستار بیمار و پرستار چندمنظوره که در ادامه به هر یک میپردازیم:
پرستار خانم برای سالمند در منزل
پرستار خانم برای سالمند فردی آموزشدیده است که وظیفه مراقبت و نگهداری از سالمندان را در محیط خانه بر عهده دارد. این پرستاران با نیازها و روحیات سالمندان آشنا هستند و ضمن حفظ کرامت و احترام، به بهبود کیفیت زندگی آنها کمک میکنند. پرستار خانم برای سالمند در منزل بر مراقبتهای روزمره نظیر کمک به نظافت شخصی، استحمام، لباس پوشیدن، تهیه غذای مناسب و تغذیه سالم سالمند نظارت دارد. همچنین مدیریت مصرف داروها، کنترل علائم حیاتی (فشار خون، قند خون و غیره) و همراهی سالمند در ورزشهای سبک یا پیادهروی از دیگر وظایف اوست. پرستار سالمند با همصحبتی و همدلی، به رفع احساس تنهایی سالمند کمک کرده و از بُعد روانی نیز حمایت لازم را ارائه میدهد. حضور چنین فردی در کنار سالمند موجب میشود که وی استقلال خود را تا حد ممکن حفظ کند و در محیط آشنای خانه با آرامش و امنیت زندگی کند.
پرستار خانم برای بیمار در منزل
پرستار خانم برای بیمار به فردی اطلاق میشود که خدمات پرستاری و مراقبتهای پزشکی را برای بیماران در منزل ارائه میکند. بیماران ممکن است دچار بیماری حاد پس از عمل جراحی، بیماری مزمن (مانند نارسایی قلبی، دیابت، پارکینسون و غیره) یا نیازمند مراقبت تسکینی باشند. وظیفه پرستار بیمار این است که مراقبتهای تخصصی مورد نیاز بیمار را مطابق دستور پزشک در خانه اجرا کند. این مراقبتها شامل تزریقات و سرمتراپی، تعویض پانسمانهای جراحی، سوندگذاری، کنترل درد، پیشگیری از عفونتهای زخم و مانیتورینگ علائم حیاتی بیمار است. پرستار بیمار با داشتن مهارتهای بالینی چندرشتهای، قادر است همزمان به امور مختلفی رسیدگی کند؛ برای مثال خواندن نوار قلب (ECG)، تعویض تجهیزات درمانی و تشخیص علائم خطر به صورت فوری از توانمندیهای ضروری او به شمار میرود. حضور پرستار خانم مجرب در کنار بیمار در منزل علاوه بر کاهش چشمگیر خطر عفونتهای بیمارستانی و صرفهجویی در هزینههای جانبی، موجب تسریع روند بهبودی بیمار میشود. پژوهشها نشان دادهاند که مراقبتهای تخصصی در منزل – به شرط حضور پرستار کارآزموده و تجهیزات کافی – میتواند طول دوره نقاهت را تا ۳۰٪ کاهش دهد، که رقم قابل توجهی است. به علاوه، پرستار بیمار با ارائه حمایت روانی، آموزش مراقبت به خانواده و ایجاد هماهنگی با پزشک معالج، استرس بیمار و اطرافیان را کاهش داده و محیط خانه را به مکانی امن برای ادامه درمان تبدیل میکند.
پرستار خانم چندمنظوره در منزل
پرستار خانم چندمنظوره به فردی گفته میشود که توانایی ارائه مجموعه متنوعی از خدمات مراقبتی را داراست و میتواند برای موارد گوناگون به کار گرفته شود. این نوع پرستار آموزشهای گستردهتری دیده و تجربه کار با سالمندان، بیماران و حتی کودکان را دارد. پرستار خانم چندمنظوره میتواند ترکیبی از وظایف پرستار سالمند و پرستار بیمار را انجام دهد؛ به عنوان مثال، هم در مراقبت از یک سالمند کمتوان کمک کند و هم در صورت نیاز خدمات اولیه پرستاری برای بیمار بستری در منزل را ارائه دهد. چنین پرستاری امور روزمره منزل (مانند آمادهسازی غذای سالم، رسیدگی به نظم و بهداشت محیط زندگی بیمار یا سالمند) را نیز تا حدودی انجام میدهد تا فشار از روی خانواده کاسته شود. پرستاران چندمنظوره گزینهای ایدهآل برای خانوادههایی هستند که چند نیاز مراقبتی به صورت همزمان دارند – مثلاً مراقبت از یک سالمند بیمار که هم به رسیدگی پزشکی نیاز دارد و هم به همدمی و کمک در کارهای خانه. انعطافپذیری و تطبیق با شرایط متفاوت از ویژگیهای کلیدی یک پرستار چندمنظوره است. البته هنگام استخدام چنین پرستاری باید دقیقاً شرح وظایف و حدود انتظارات را مشخص کنید تا از هرگونه سوءتفاهم جلوگیری شود.

حضور یک پرستار خانگی خانم – که عموماً به دلیل مهارت در برقراری ارتباط و حس همدلی بالا شناخته میشود – میتواند علاوه بر ارائه مراقبتهای تخصصی، آرامشخاطر و اطمینان خاطر را برای بیمار و خانواده به ارمغان آورد.
مزایای استخدام پرستار خانم در منزل
استفاده از خدمات پرستار خانگی خانم مزایای متعددی برای سالمند و بیمار و همچنین اعضای خانواده دارد. در این بخش به مهمترین مزایای استخدام پرستار خانم در منزل میپردازیم:
مراقبت در محیط امن و آشنا: نگهداری بیمار یا سالمند در خانه باعث میشود فرد در فضای آشنای خود که مملو از خاطرات و احساس امنیت است بماند. این امر از نظر روحی بسیار مفید است؛ تحقیقات نشان میدهد که حضور در خانه میتواند استرس بیمار را کاهش داده و حتی روند بهبود جسمی را تسریع کند. سالمندان در خانه خود استقلال و کرامت بیشتری احساس میکنند و راحتتر به مراقبتها پاسخ میدهند. همچنین احتمال بروز افسردگی و اضطراب در سالمندانی که در خانه و کنار خانواده هستند کمتر از افرادی است که در محیطهای ناآشنا نگهداری میشوند. حضور پرستار خانم در منزل، امکان مراقبت حرفهای را در همین محیط امن فراهم میکند.
پیشگیری از عفونتها و مشکلات بیمارستانی: بیمارستان با وجود تجهیزات پیشرفته، همواره با خطر عفونتهای بیمارستانی و بیماریهای واگیردار همراه است. با نگهداری بیمار در منزل و استفاده از پرستار خصوصی خانم، فرد از مواجهه با انواع عفونتهای بیمارستانی در امان میماند. همچنین صفهای انتظار، شلوغی و رفتوآمدهای استرسزای بیمارستان حذف میشود و بیمار در آرامش بیشتری دوره درمان را طی میکند. به طور کلی، مراقبت در منزل خطر ابتلا به بیماریهای ثانویه را کاهش داده و ایمنی بیمار را افزایش میدهد .
مراقبت شخصی و باکیفیت: یکی از مهمترین مزایای پرستار خانم در منزل این است که مراقبت کاملاً متمرکز بر یک نفر ارائه میشود. برخلاف خانه سالمندان که یک پرستار ممکن است همزمان مسئول رسیدگی به چندین سالمند باشد، در مراقبت خانگی تمامی توجه پرستار معطوف به نیازهای همان بیمار یا سالمند است. این مراقبت یکبهیک موجب میشود کوچکترین تغییرات در وضعیت جسمی یا روحی فرد به سرعت تشخیص داده شود و اقدامات لازم صورت گیرد. پرستاران آموزشدیده با برخورداری از دانش پزشکی و پرستاری، مراقبتهایی بسیار علمیتر و موثرتر از اعضای خانواده (که ممکن است آموزش تخصصی ندیده باشند) ارائه میدهند. به عنوان نمونه، پرستار خانم برای سالمند به خوبی میداند چگونه برنامه دارویی سالمند را تنظیم کند، رژیم غذاییاش را کنترل نماید یا تمرینات فیزیوتراپی لازم را انجام دهد. این مراقبت تخصصی و منطبق بر نیازهای فردی، سطح سلامت بیمار را بالا میبرد و از رخدادهای ناخواسته جلوگیری میکند.
کاهش فشار بر خانواده و بهبود کیفیت زندگی آنان: نگهداری طولانیمدت از یک سالمند یا بیمار در خانه، هرچند با عشق و علاقه همراه است، اما میتواند برای خانواده بسیار فرساینده باشد. استخدام پرستار خانم باعث میشود بار مراقبت روزمره از دوش خانواده برداشته شود و اعضای خانواده بتوانند با آسودگی خاطر به سایر جنبههای زندگیشان برسند. حضور پرستار خانم به صورت پارهوقت یا تماموقت در منزل، به خانواده فرصت استراحت و تجدید انرژی میدهد و از فرسودگی جسمی و روحی آنها جلوگیری میکند. علاوه بر این، اعضای خانواده مطمئن خواهند بود که عزیزشان زیر نظر فردی ماهر قرار دارد و همین اطمینان، آرامش روانی قابل توجهی برایشان ایجاد میکند. بسیاری از خانوادهها اذعان دارند که پس از گرفتن پرستار، روابطشان با سالمند یا بیمار بهتر شده؛ زیرا دیگر استرس و خستگی مفرط در کار نیست و لحظاتی که با عزیزشان میگذرانند با کیفیتتر و دلپذیرتر است.
ارتقای روحیه و افزایش تعامل اجتماعی بیمار/سالمند: یک پرستار خانم دلسوز میتواند با همصحبتی، گوش سپردن و همراهی عاطفی، روحیه فرد تحت مراقبت را تقویت کند. سالمندان به ویژه نیاز به همدمی و توجه عاطفی دارند و پرستار میتواند با ایجاد ارتباطی صمیمی و مبتنی بر احترام، احساس تنهایی آنان را برطرف نماید. انجام فعالیتهای سرگرمکننده سبک (مطالعه کتاب، حل جدول، تماشای عکسهای قدیمی و …) یا تشویق سالمند به خاطرهگویی، همگی به بهبود وضعیت روانی او کمک میکند. در مورد بیماران نیز یک پرستار مهربان میتواند با روحیهبخشی و ایجاد امید به بهبود، انگیزه بیمار را برای مبارزه با بیماری تقویت کند. مجموع این حمایتهای عاطفی موجب میشود روند درمان یا دوران سالمندی با نشاط و آرامش بیشتری طی شود.
هماهنگی بهتر با پزشک و خدمات درمانی: پرستاران خانگی پل ارتباطی موثری بین بیمار (یا سالمند) و سیستم درمانی هستند. آنها گزارشهای منظمی از وضعیت فرد به پزشک معالج ارائه میدهند و دستورات پزشک را به دقت پیگیری میکنند. برای نمونه، پرستار خانم برای بیمار هنگام ویزیت دورهای پزشک در منزل حضور دارد و جزئیات روند درمان را منتقل میکند یا در صورت بروز علائم جدید، سریعاً پزشک را مطلع میسازد. همچنین بسیاری از پرستاران با نشانههای اورژانسی آشنا هستند و میتوانند در موارد بحرانی پیش از رسیدن پزشک اقدامات اولیه را انجام دهند . این هماهنگی نزدیک، احتمال خطا در درمان را کاهش داده و اثرگذاری مراقبتها را افزایش میدهد.
صرفهجویی در وقت و هزینههای جانبی: هرچند استخدام پرستار خانم مستلزم پرداخت حقوق است، اما در بسیاری از موارد از نظر اقتصادی مقرونبهصرفهتر از گزینههای جایگزین است. هزینه بستری در بیمارستان یا خانه سالمندان – بهویژه برای دورههای طولانی – بسیار بالا است. افزون بر آن، هزینههای جانبی مانند رفتوآمدهای مکرر خانواده به مراکز درمانی، زمان تلفشده در ترافیک یا مرخصیهای کاری برای مراقبت از بیمار را نیز باید در نظر گرفت. با حضور پرستار خانم در منزل، بسیاری از این هزینههای پنهان حذف میشود و روند درمان در خانه مدیریت میگردد. علاوه بر آن، بیمار یا سالمند دیگر نیازی به جابهجاییهای مکرر برای معاینات ندارد؛ بلکه خدماتی نظیر ویزیت پزشک، فیزیوتراپی، آزمایش خون و… میتواند در خانه و با هماهنگی پرستار انجام شود. به عنوان مثال، موسسه سلامت برتر امکان اعزام پزشک متخصص و انجام آزمایشات در منزل را در کنار خدمات ارسال پرستار خانم فراهم میکند که این خود باعث صرفهجویی چشمگیر در زمان و انرژی خانوادهها میشود.
در کنار موارد فوق، مزیت دیگر استخدام پرستار خانم در منزل، احترام به ملاحظات فرهنگی و شخصی است. بسیاری از خانوادهها در فرهنگ ما ترجیح میدهند مراقب فرد سالمند (خصوصاً اگر خانم باشد) نیز یک خانم باشد تا از نظر حریم خصوصی و تفاهم فرهنگی، مشکلی پیش نیاید. حضور پرستار خانم میتواند باعث آرامش ذهنی بیشتر بیمار یا سالمند خانم شود و حس همذاتپنداری بالاتری ایجاد کند. البته مهارت و تخصص پرستار باید اولین اولویت در انتخاب باشد، اما اگر شرایط برابر باشد، همجنس بودن پرستار با بیمار میتواند امتیازی مثبت تلقی گردد.
نکات مهم در استخدام پرستار خانم
استخدام یک پرستار خانم برای مراقبت در منزل فرایندی است که نیاز به دقت و بررسی کافی دارد. در این بخش به نکات و توصیههای مهم میپردازیم که به شما کمک میکند پرستار مناسبی انتخاب کرده و همکاری موفقی را رقم بزنید:
نیازهای خود را دقیقا مشخص کنید: پیش از هر چیز، تعیین کنید که به چه نوع پرستاری با چه مهارتهایی نیاز دارید. آیا بیمار شما نیاز به مراقبتهای پزشکی ویژه (تزریقات، سوند، تغذیه وریدی و…) دارد یا صرفاً همراهی و مراقبت عمومی کفایت میکند؟ آیا سالمند شما نسبتاً سالم است و عمدتاً نیاز به همدم و کمک در کارهای شخصی دارد یا دچار بیماریهای مزمن است و مراقبت تخصصی میخواهد؟ پاسخ به این پرسشها نوع پرستار (سالمند، بیمار یا چندمنظوره) و سطح تخصص او را تعیین میکند. همچنین ساعات و شیفت مورد نیاز (پارهوقت در روز، شبانه، تماموقت شبانهروزی) را هم از پیش فکر کنید.
بررسی سابقه کاری و تجربه مرتبط: هنگام مصاحبه با پرستار بالقوه خانم، حتماً درباره سابقه کار او سوال کنید. ترجیحاً پرستاری را انتخاب کنید که تجربه مرتبط با نیاز شما داشته باشد. برای مثال، اگر سالمند شما مبتلا به پارکینسون است، پرستاری که قبلاً با بیماران پارکینسونی کار کرده مزیت دارد. یا اگر قرار است پرستار خانم از یک بیمار پس از جراحی مراقبت کند، تجربه کار در بخشهای بعد از عمل یا ICU میتواند بسیار ارزشمند باشد. از پرستار بخواهید نمونههایی از چالشهایی که در موارد قبلی داشته و نحوه مدیریتشان را شرح دهد تا میزان مهارت او را ارزیابی کنید. همچنین میتوانید از کارفرمایان قبلی یا خانوادههایی که پرستار برایشان کار کرده، درباره عملکرد و خلقوخوی او تحقیق و کسب اطلاع نمایید.
توجه به مدارک و صلاحیتهای حرفهای: در ایران پرستارانی که به صورت رسمی در بیمارستانها کار میکنند مدرک کارشناسی پرستاری دارند. اما برای مراقبت در منزل، بسته به نیاز، ممکن است افرادی با مدارک پایینتر (بهیار، کمکبهیار یا دورهدیده در موسسات خصوصی) نیز مناسب باشند. اگر مراقبت مورد نیاز شما تخصصی است (مثلاً تزریق داروی خاص، کار با دستگاههای پزشکی در منزل، توانبخشی حرفهای و غیره) بهتر است حتماً به دنبال فردی با مدرک پرستاری یا حداقل بهیاری باشید. برای نگهداری عمومی سالمند یا کودک، گاهی گذراندن دورههای آموزشی معتبر نیز کفایت میکند. در هر حال، مدرک تحصیلی و گواهینامههای آموزشی پرستار را مشاهده و راستیآزمایی کنید. برخی موسسات هنگام اعزام نیرو، یک کپی از مدارک و گواهیهای پرستار را نیز در اختیار خانواده قرار میدهند. این کار موجب اطمینان خاطر بیشتر از صلاحیت علمی و عملی پرستار میشود.
استخدام از مراکز و موسسات معتبر: تجربهها نشان داده که پیدا کردن یک پرستار خانم به صورت شخصی (مثلاً از طریق آگهی یا آشنایان) گاهی با ریسکهای متعددی همراه است؛ از عدم اطمینان به پیشینه فرد گرفته تا نداشتن پشتیبانی در صورت بروز مشکل. توصیه میشود از موسسات رسمی و دارای مجوز کمک بگیرید. این موسسات پرستاران را پس از بررسی سوابق کیفری، تست سلامت و مصاحبههای چندمرحلهای گزینش میکنند. همچنین در صورت نارضایتی یا نیاز به تعویض پرستار خانم، امکان جایگزینی سریع فراهم است. موسسات معتبر علاوه بر اعزام نیروی مطمئن در کوتاهترین زمان، خدمات پشتیبانی ۲۴ ساعته ارائه میدهند و بر عملکرد پرستار نظارت مستمر دارند. به عنوان مثال، سلامت برتر میتواند در کمتر از ۴۰ دقیقه یک پرستار خانم یا پزشک را به منزل اعزام کند. این سرعت عمل و پشتوانه نهادی میتواند در مواقع اضطراری نجاتبخش باشد.
مصاحبه حضوری و بررسی ویژگیهای شخصیتی: حتی اگر بهترین پرستار خانم از نظر سوابق و مدارک به شما معرفی شود، هماهنگی شخصیتی او با فضای خانواده شما اهمیت زیادی دارد. حتماً پیش از عقد قرارداد نهایی، جلسه معارفه و مصاحبه حضوری ترتیب دهید. در این جلسه میتوانید پرستار را با بیمار یا سالمندتان آشنا کنید و ببینید واکنش اولیه آنها نسبت به هم چگونه است. به رفتار، لحن صحبت، میزان صبوری و نحوه ابراز همدلی پرستار توجه کنید. اگر بیمار یا سالمند قادر به ابراز نظر است، از او بپرسید که آیا با این پرستار احساس راحتی میکند یا خیر. گاهی هماهنگ نبودن روحیات میتواند در ادامه مشکلساز شود. برای مثال، سالمندی که فردی آرام و درونگراست شاید با پرستاری بسیار پرحرف و پرانرژی ارتباط خوبی نگیرد یا بالعکس. پس انتخاب پرستاری با خلقوخوی سازگار با عزیزتان یکی از کلیدهای موفقیت در این فرآیند است.
توجه به توان جسمانی و شرایط سنی پرستار: مراقبت از برخی بیماران یا سالمندان نیاز به قدرت بدنی مناسب دارد. اگر سالمند شما جثه درشتی دارد یا کاملاً کمککار نیست (برای جابهجایی به تخت، استحمام و … نیاز به بلند شدن و حمایت شدن دارد)، بهتر است پرستاری را انتخاب کنید که از نظر قوای جسمانی توان انجام این کارها را داشته باشد. برای مثال، یک پرستار ریزاندام و بسیار جوان ممکن است در بلند کردن یا حرکت دادن یک سالمند سنگینوزن دچار مشکل شود. در چنین مواردی یک پرستار خانم میانسال باتجربه یا یک آقا (در صورت امکان) مناسبتر باشد. از سوی دیگر، اگر سالمند شما نسبتا کمتوان ولی کمخطر است، یک پرستار خانم مسنتر با تجربه مادری و صبر بالا میتواند گزینه خوبی باشد. به طور خلاصه، تناسب میان توانمندیهای جسمی پرستار و نیازهای جسمی بیمار/سالمند را در نظر بگیرید.
شفافسازی انتظارات و وظایف از ابتدا: لازم است در همان ابتدا، تمام وظایفی که از پرستار خانم انتظار میرود را برای او تشریح کنید و مطمئن شوید که درباره آنها توافق دارید. این موارد حتماً در قرارداد کتبی هم آورده شوند (در بخش بعدی به جزئیات حقوقی بیشتر اشاره میکنیم). برای مثال اگر انتظار دارید پرستار علاوه بر مراقبت شخصی سالمند، کارهایی مثل پخت غذا یا خرید مایحتاج را نیز انجام دهد، حتماً با او در میان بگذارید. یا اگر پرستار خانم برای بیمار در شبانهروز استخدام میکنید، درباره ساعات استراحت و تعداد روزهای مرخصی ماهانه صحبت کنید. توافق دوطرفه روشن از ابتدا جلوی بسیاری از سوءتفاهمها و اختلافات بعدی را خواهد گرفت. به یاد داشته باشید پرستار نیز انسان است و حقوق و نیازهایی دارد؛ پس حتماً فضایی برای استراحت، غذا خوردن و استفاده از سرویس بهداشتی در اختیار او بگذارید و توقع نداشته باشید ۲۴ ساعت بدون توقف کار کند.
ارزیابی دورهای عملکرد پرستار: پس از شروع به کار پرستار، عملکرد او را طی هفتهها و ماههای اول زیر نظر داشته باشید. نحوه مراقبت، رعایت بهداشت فردی بیمار، تعامل با اعضای خانواده و مسئولیتپذیری او را بسنجید. میتوانید در پایان هفتههای اول جلساتی کوتاه ترتیب دهید و با پرستار درباره روند کار گفتگو کنید؛ نکات مثبت را گوشزد کرده و اگر ایرادی هم مشاهده میکنید مودبانه مطرح نمایید تا برطرف شود. بازخورد سازنده به پرستار خانم کمک میکند خدمات بهتری ارائه دهد. موسسات معتبر خودشان نیز از طریق بازرسیهای دورهای و فرمهای ارزیابی، بر کار پرستاران نظارت میکنند. با این حال، خود خانواده نیز باید هوشیار باشد. اگر خدای نکرده متوجه قصور جدی یا رفتاری نامناسب شدید که قابل اغماض نیست، موضوع را فوراً با موسسه در میان بگذارید یا در صورت استخدام شخصی، نسبت به تعویض پرستار اقدام کنید. خوشبختانه درصد کمی از پرستاران دچار چنین مشکلاتی هستند و اکثر آنان دلسوزانه کار میکنند، اما اولویت اول امنیت و سلامت عزیزان شماست.
رعایت انصاف در برخورد و پرداختها: برای جذب و حفظ یک پرستار خوب، باید رفتار حرفهای و منصفانهای نیز با او داشت. در تعیین حقوق و مزایا، نرخ متعارف بازار و زحمات پرستار را در نظر بگیرید. اگر از طریق موسسه اقدام میکنید، تعرفههای مشخصی وجود دارد که بهتر است به آنها پایبند باشید. پرداخت بهموقع حقوق، در نظر گرفتن پاداش در صورت عملکرد عالی یا مناسبتهای خاص، دادن مرخصی در مواقع ضروری و برخورد محترمانه با پرستار خانم، همه و همه موجب دلگرمی او و تداوم همکاری مثبت خواهد شد. یادتان باشد که پرستار، شریک سلامت عزیز شماست؛ هرچه او با انگیزه و رضایت خاطر بیشتری کار کند، مراقبت بهتری نیز ارائه خواهد داد.
نکات حقوقی و قانونی در استخدام پرستار خانم
علاوه بر جنبههای عملی، استخدام پرستار خانم جنبههای حقوقی و اخلاقی مهمی هم دارد که نباید از آن غافل شد. در این بخش به برخی نکات اساسی در تنظیم قرارداد و نیز ملاحظات اخلاقی این همکاری اشاره میکنیم:
تنظیم قرارداد شفاف و جامع: حتماً بین خود و پرستار خانم (یا موسسه) یک قرارداد کتبی تنظیم کنید که تمامی جزئیات در آن قید شود. در قرارداد باید به طور دقیق وظایف و مسئولیتهای پرستار خانم ذکر شود؛ از ساعات کار و روزهای حضور گرفته تا نوع خدمات مورد انتظار (پزشکی، پرستاری، امور روزمره و …). همچنین مدت قرارداد (مثلاً یکماه آزمایشی قابل تمدید، یا یکسال کامل) و شرایط تمدید یا فسخ آن مشخص گردد. بند مربوط به حقوق و مزایا بسیار مهم است؛ میزان حقوق ماهانه یا ساعتی، نحوه محاسبه اضافهکار یا شبکاری، روزهای تعطیل یا مرخصی با حقوق، هزینه ایابوذهاب (در صورت نیاز) و سایر مزایا را شفاف کنید. اگر قرار است پرستار بیمه شود، وضعیت بیمه تامین اجتماعی یا بیمه درمانی تکمیلی نیز مشخص شود. هرگونه توافق جانبی مثل پرداخت پاداش در پایان سال یا فراهم کردن امکانات اقامت (برای پرستار شبانهروزی) را هم در قرارداد بگنجانید تا بعداً اختلافی پیش نیاید.
تأکید بر حریم خصوصی و رازداری: در قرارداد بخشی را به حفظ حریم خصوصی بیمار و خانواده اختصاص دهید. پرستار خانم در طول کار به اطلاعات شخصی و پزشکی حساسی دسترسی پیدا میکند؛ از جزئیات پرونده پزشکی بیمار گرفته تا مسائل خانوادگی. او باید متعهد شود که این اطلاعات را محرمانه نگه میدارد و بدون رضایت خانواده در اختیار فرد دیگری قرار نمیدهد. همچنین مشخص شود که آیا گرفتن عکس یا فیلم از بیمار (مثلاً برای گزارشدهی به پزشک یا خانواده) مجاز است یا خیر و در چه حدود. از سوی دیگر، خانواده نیز موظف به احترام به حریم خصوصی پرستار است. به عنوان مثال، نباید بدون اجازه وارد وسایل شخصی یا تلفن همراه پرستار شد یا او را وادار به کاری خارج از چارچوب وظایفش کرد. اعتماد متقابل و حفظ کرامت انسانی باید به عنوان یک اصل در همکاری مدنظر باشد.
مسائل بیمهای و قانونی: بررسی کنید که پرستار خانم تحت پوشش بیمه قرار داشته باشد. بسیاری از موسسات، پرستارانشان را بیمه مسئولیت مدنی و حوادث میکنند تا اگر در حین کار حادثهای برای بیمار یا خود پرستار رخ داد، خسارت جبران شود. اگر به صورت مستقیم پرستار خانم استخدام میکنید، میتوانید در مورد بیمه تامین اجتماعی او تصمیم بگیرید؛ طبق قوانین وزارت کار، اگر رابطه کارفرما-کارگری برقرار باشد و قرارداد بلندمدت داشته باشید، موظف به بیمه کردن پرستار خانم هستید. حتماً این موضوع را پیش از شروع کار روشن کنید. داشتن بیمه درمانی برای پرستار نیز خیال هر دو طرف را راحتتر میکند. همچنین در قرارداد ذکر شود که پرستار از نظر سلامت جسم و روان تأیید شده و بیماری مسری خاصی ندارد (و در صورت نیاز گواهی سلامت ارائه شود). اینها جزو مواردی است که موسسات پرستاری رعایت میکنند، اما در استخدام شخصی باید خودتان دقت نمایید.
سازوکار حل اختلاف: حتی در بهترین شرایط هم امکان بروز اختلاف یا سوءتفاهم وجود دارد. بنابراین در قرارداد قید کنید که در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد قرارداد یا نارضایتی طرفین، چگونه حلوفصل خواهد شد. میتوانید یک فرد معتمد از خانواده و یک نماینده از طرف پرستار خانم (یا موسسه) را به عنوان میانجی تعیین کنید. یا مثلاً شرط کنید در صورت عدم توافق، موضوع به مراجع حل اختلاف وزارت کار ارجاع شود. وجود این بند باعث میشود طرفین بدانند در صورت وقوع مشکل، مسیر قانونی مشخصی وجود دارد و کمتر احتمال دارد کار به تنش بکشد. البته امیدواریم با رعایت نکات گفتهشده، هرگز مشکلی پیش نیاید.
رعایت اصول اخلاقی و انسانی: اخلاق حرفهای ایجاب میکند که هم پرستار خانم و هم خانواده به یک سری اصول پایبند باشند. از سمت پرستار، صداقت، امانتداری، دلسوزی، احترام و مسئولیتپذیری مهمترین اصول هستند. از سمت کارفرما (خانواده بیمار) نیز رعایت احترام، انصاف، قدردانی از زحمات پرستار و فراهم کردن محیط کاری امن و سالم جزو الزامات اخلاقی است. به عنوان مثال، پرستار نباید مورد بدرفتاری کلامی یا تحقیر از سوی خانواده قرار گیرد؛ در عین حال خانواده هم انتظار رفتار مؤدبانه و محترمانه از سوی پرستار دارد. اگر پرستار به صورت شبانهروزی در منزل زندگی میکند، حتماً باید فضای کافی و مناسبی برای استراحت و حریم شخصی او در نظر گرفته شود. همچنین توافق کنید که پرستار در زمانهای استراحت بتواند ارتباط محدودی با خانواده خود یا دنیای بیرون (تماس تلفنی کوتاه، استفاده از اینترنت برای امور شخصی در حد معقول) داشته باشد. این موارد شاید جزئی به نظر برسند، اما رعایتشان باعث تداوم رابطه کاری سالم و مبتنی بر اعتماد و احترام میشود.
امضای قرارداد و تأییدات لازم: پس از نهایی شدن مفاد قرارداد، حتماً آن را در دو نسخه چاپ کرده و به امضای هر دو طرف (و موسسه در صورت وجود) برسانید . اگر پرستار شما از یک موسسه اعزام میشود، قرارداد بین شما و موسسه بسته میشود و موسسه ضامن انجام درست کار توسط پرستار خانم خواهد بود. در این صورت پرستار هم یک قرارداد با موسسه دارد. اما اگر مستقیم با خود پرستار قرارداد میبندید، امضای شخص پرستار و شهود (در صورت امکان) مهم است. یک نسخه قرارداد را نزد خود نگه دارید. نکته دیگر اینکه اگر پرستار تبعه خارجی (از مهاجران) است، حتماً مجوز کار قانونی او را بررسی کنید تا در آینده مشکلی از نظر قانونی برایتان پیش نیاید.
جمعبندی
استخدام یک پرستار خانم در منزل میتواند تحولی مثبت در زندگی سالمندان نیازمند مراقبت و بیماران خانگی ایجاد کند. این تصمیم که از سر دلسوزی و مسئولیتپذیری خانوادهها گرفته میشود، اگر با آگاهی و دقت همراه باشد نتایج درخشانی به دنبال خواهد داشت. خلاصهای از نکات مهم عبارت بود از: بهرهمندی از مراقبت تخصصی در محیط امن خانه که به بهبود سلامت جسم و روان بیمار/سالمند منجر میشود؛ کاهش فشار از دوش خانواده و آسایش خاطر آنان؛ لزوم دقت در انتخاب پرستار شایسته از نظر تجربه، مهارت و سازگاری اخلاقی؛ و در نهایت تنظیم روابط بر پایه قانونی و اخلاقی محکم که حقوق همه طرفها را تضمین کند.
خوشبختانه موسسات معتبری برای ارائه اینگونه خدمات شکل گرفتهاند که کار خانوادهها را بسیار آسان کردهاند. مراکزی نظیر سلامت برتر با سالها سابقه و مجوز رسمی وزارت بهداشت، الگوی خوبی از یک ارائهدهنده خدمات پرستار خانم در منزل هستند که با اعزام سریع نیروهای متخصص و پشتیبانی همهجانبه، دغدغههای خانواده در زمینه مراقبت را به حداقل میرسانند. البته حتی در صورت استفاده از چنین خدماتی، آگاهی خانواده از حقوق و مسئولیتهای خودشان و پرستار امر ضروری محسوب میشود.
در پایان تأکید میکنیم که نگهداری از سالمندان و بیماران در منزل، بیش از آنکه یک وظیفه باشد یک هنر و عشق است. پرستاران خانم تجلیگر این عشق و انسانیت در عمل هستند. با انتخاب درست و رفتار شایسته با آنها، میتوانید آسایش و سلامت را به کانون خانواده بازگردانید و روزهای بهتری را برای عزیزانتان رقم بزنید.
چه امتیازی به این صفحه میدهید؟
میانگین امتیازات 4.9 / 5. تعداد ثبت شده: 23
تا به حال امتیازی ثبت نشده است! اولین نفر شما باشید.
از این که این صفحه مورد پسند شما نبود متاسفیم.
در بهبود کیفیت مطالب همراه ما باشید!
چطور میتونیم این مطلب را بهتر کنیم؟
پست های مرتبط
ویتامینها و تاثیرشان بر سلامت سالمندان
4.9 (18) نیازهای تغذیهای سالمندان ویتامینها و تاثیرشان بر سلامت سالمندان با بالا رفتن سن،…
پرستار پارهوقت سالمند
5 (16) پرستار پارهوقت سالمند پرستار پارهوقت سالمند به مراقبی گفته میشود که در ساعات…
پرستار ۲۴ ساعته در منزل
5 (16) پرستار ۲۴ ساعته در منزل با افزایش دغدغههای زندگی و نیاز به مراقبت…
اختلالات گوارشی در سالمندان
4.8 (19) اختلالات گوارشی در سالمندان با افزایش سن، تغییرات متعددی در بدن رخ میدهد…